قالب‌های نقوش ایرانی
نقشه‌های ایرانی از دیرباز دارای نشانه‌ها وویژگی‌های خاصی بوده که باعث شده فرش‌های ایرانی را از فرش‌های دیگر کشورها متمایز کند. نقش‌های ایرانی دارای هویت و اصالت خاص خود هستند که نماینده فرهنگ ایران هستند. نقش‌های ایرانی قالب‌های خاصی دارند که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. در ادامه در مورد قالب‌های نقوش ایرانی خواهیم گفت.
نقوش ختایی
نقش‌های ختایی معمولا بر وجود گیاهان اشاره دارند. معمولا این نقش‌ها تمامی قسمت‌های گل را در نظر می‌گیرند. از ساقه شروع می‌شود و با چند وجهی شدن نقش، گل‌ها و گلبرگ‌ها نقش زده می‌شوند. بسیاری معتقدند که نقش‌های ختایی یادگاری از زمان حمله مغول به ایران است. اما در نقوش مختلف از دوران هخامنشیان هم نقوش ختایی را زیاد می‌بینیم. نقش‌های ختایی دارای پیچ و خم زیادی هستند. گاهی در قالب‌های این نقوش ختایی، طرح‌های انتزاعی هم دیده می‌شوند. این طرح‌ها به مرور زمان تغییراتی داشته‌اند و حالا رنگ و روی مدرن هم به آن‌ها اضافه شده است.
نقشه شکارگاهی
این نقشه همان‌طور که از نامش پیداست، تصویری از یک شکارگاه را به تصویر کشیده است. سوارکاران و اسب‌های آن‌ها، انواع کوه و درخت و حیواناتی که شکار می‌شوند در این نقشه‌ها رنگی مشخص دارند
همچنین بخوانید
نقشه فرش‌ها به دو صورت کشیده می‌شود. یا توسط افراد ماهر نقشه کش و به صورت دستی نقشه کشیده می‌شود و یا طرح کلی به کامپیوتر داده شده و نقشه را از آن تحویل می‌گیرند …
نقوش اسلیمی
نام طرح‌های اسلیمی را احتمالا زیاد در معماری و صنایع دستی دیگر هم شنیده‌اید. این قالب نقش‌ها در فرش‌های ایرانی هم زیاد دیده می‌شود. به خصوص در فرش‌های تبریز، طرح‌های اسلیمی را زیاد می‌بینیم. این طرح‌ها دارای قرینه و قوس‌های خاصی هستند. واژه اسلیمی از کلمه اسلامی وام گرفته شده اما به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. نقوش اسلیمی با خطوط هندسی هم شکل می‌گیرند. در واقع همان طرح گل را با خطوط هندسی روی نقشه فرش طراحی می‌کنند.
نقوش محرابی
این نقشه‌ها معمولا یک پیشینه مذهبی در خود دارند. نقشه‌های محرابی در فرم کلی یک محراب بزرگ را به نمایش می‌گذارند که در درون آن از نقش‌های انواع گل و درخت و حیوانات استفاده می‌شود.
نقش بته جقه
طرح بته جقه یکی از معروف‌ترین نقشه‌های فرش ایرانی است. در بسیاری از نقشه‌های ایرانی می‌توانیم انواع بته جقه‌های کوچک و بزرگ را ببینیم که با انواع گل‌ها و طرح‌های دیگر تلفیق شده‌اند.
نقشه ماهی
این نقشه که در فرش‌های تبریز زیاد دیده می‌شود، از تکرار طرح‌های کوچک تشکیل شده و تصویر یک ماهی را به چشم متبادر می‌کند. این نقشه‌ها معمولا دارای طرح‌های کوچک و یکسانی هستند.
نقش قشقایی
نقش قشقایی همان‌طور که از نامش مشخص است مربوط به ایل قشقایی است. این نقش‌ها ترکیبی از تصاویر گل و پرندگان هستند. در این نقشه‌ها خطوط هندسی را با نظم خاصی می‌توان دید.
نقشه شاه عباسی
این نقشه که در میان فرش‌های ایرانی آن را زیاد می‌بینیم معمولا دارای یک گل در مرکز است. باقی گل‌ها همه از این گل وسط منشعب می‌شوند. این فرش‌ها معمولا به صورت قرینه بافته می‌شوند و دارای حاشیه و کناره هستند.
نقشه افشان
نقشه افشان ترکیبی از نقوش اسلیمی و ختایی است. در این نقشه گل و بوته‌های زیادی دیده می‌شود. این نقش معمولا ترنج ندارد و طرح‌ها به صورت پراکنده در تمام فرش دیده می‌شوند.
بدون دیدگاه