انواع روشهای دندانه دادن فرش کدامند؟
به طور کلی میتوان گفت دخالت مواد کانی برای جذب رنگ به الیاف را دندانه میگویند، دخالت مواد کانی افزایش جذب رنگ و ثبات رنگ را در پی خواهد داشت. حال در ادامه قصد داریم روشهای دندانه دادن فرش را بررسی نماییم.
دندانه کانی
مس، کروم، روی، سرب، آهن و آلومینیوم از شناخته شده ترین کانیها محسوب میشوند، کانیهایی که خودشان رنگ دارند مانند مس و پتاسیم ممکن است رنگهای به دست آمده در رنگرزی را کمی تغییر دهند ولی کانیهایی چون روی، قلع، مس و سرب سفید و بیرنگ هستند و هیچ تغییر رنگی ایجاد نمیکنند.
دندانه نباتی
سماق، بلوط، پوست پسته و هلیله مواد مازوجی هستند که در دندانه دادن فرش، رنگ تولید نمیکنند و در تمام دندانهها به کار میروند، حال اگر این مواد با مواد رنگی جوشانده شود به مقدار کمی رسوب کرده و مناسب رنگهای تیره خواهند بود.
همچنین بخوانید
رنگرزی ایرانی سابقه طولانی دارد، آثار شواهدی در ایران مانند اشاره گزنفون مورخ یونانی پیش از اسلام به قالی بافی هخامنشی در شهر سعد که قدمت آن به ۴۰۰ سال قبل از میلاد میرسد …
به طور کلی دندانه دادن فرش به ۳ روش صورت میگیرد
روش دندانه دادن پیش از رنگ
در صورتی که پیش از رنگرزی دندانه کردن الیاف شکل بگیرد، مادهی بیشتری روی الیاف تثبیتشده و کیفیت بیشتری از رنگ را شاهد خواهیم بود، همچنین ثبات رنگی بهتری نیز حاصل خواهد شد.
روش دندانه و رنگ همزمان
رنگرزی و دندانه دادن فرش به صورت همزمان در یک حمام صورت میگیرد و از این روش برای رنگهای روشن بهره میبرند. در نتیجه اگر رنگ مورد نظر رنگ تیرهای باشد بهتر است از این روش استفاده نشود.
روش دندانه پس از رنگ
یکی دیگر از انواع روشهای دندانه دادن فرش، روش دندانه پس از رنگ است که در این روش بیشتر برای رنگهای روشن و شفاف استفاده میشود. همچنین برای الیافی که با مواد رنگین شیمیایی رنگ دار میشوند مورد استفاده قرار میگیرد. توجه داشته باشید که پشم بدون وجود دندانه جذب رنگ کمی دارد و رنگ نهایی به طبع پررنگ و شفاف نخواهد بود.
دندانه مس
سولفات مس عمدتا با پشم واکنش داده و مقاومت مکانیکی آن را کاهش میدهد، بعد از اینکه پشم با سولفات مس دندانه میدهد تغییر رنگ داده و به رنگ سبز کم رنگ در میآید. به طور کلی میتوان گفت برای رنگهای سبز و طلایی از دندانه مس استفاده خواهد شد.
دندانه آهن
یکی دیگر از دندانههایی که در رنگهای طبیعی استفاده میشود سولفات آهن یا سولفات آهن است. سولفات آهن به رنگ سبز کم رنگ است که به آن زاج سبز نیز میگویند. این ماده نه تنها ثبات رنگ را افزایش میدهد، بلکه باعث تیره شدن پشم نیز میشود، در گذشته این ماده معمولا در دندانه پشم و سایر الیاف استفاده میشد، اما امروزه عمدتا برای دندانه دادن از دندانههای کرومی استفاده میگردد.
دندانه کرومی
دندانه کرومی از مهمترین دندانههای شیمیایی محسوب میشود که از بیکرومات سدیم و بیکرومات پتاسیم تشکیل میشود، این ماده به شکل کریستالهای نارنجی ریز وجود داشته و در رنگرزی گیاهی نیز مورد استفاده است. این ماده ممکن است برای برخی افراد با حساسیتهای پوستی همراه باشد پس توصیه میشود به هنگام استفاده از آن مراقبتها جدی گرفته شود.
سخن آخر
در این مقاله انواع روشهای دندانه دادن فرش و تعدادی از کانیها را باهم بررسی کردیم، امیدواریم این مطالب برایتان مفید بوده باشد.
بدون دیدگاه