اصول طراحی فرش سنتی
هنگامی که صحبت در مورد نقش نگار و اصول طراحی فرش سنتی می‌شود، اغلب طراحان آن را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
- الگوها و طرح‌های منحنی و هندسی
- الگوهای فیگورال سنتی یا براساس سنت ورسوم بافنده
- طرح‌های مبتنی بر طبیعت یا غیرواقعی
طرح‌های مبتنی بر این الگوها با نام‌های مختلفی در طراحی فرش سنتی شناخته می‌شوند که برخی از آن‌ها عبارتند از قوس حلزونی یا اسپیرال، سربند اسلیمی (دهن اژدری،فیلی توخالی و توپر)، گل شاه عباسی ۴ پر پروانه‌ای، گل شاه عباسی ۶ پر، گل لاله اناری، حاشیه سلیمی گلدار، قاب گلدانی با موتیف اسلیمی توخالی، طرح حاشیه‌ی کوچک و… این طرح‌ها می‌توانند فقط در قسمت کوچکی از فرش بافته شوند یا در یک نقش کلی در زمینه‌ی فرش قرار بگیرند.
همچنین بخوانید
نقشه‌های ایرانی از دیرباز دارای نشانه‌ها وویژگی‌های خاصی بوده که باعث شده فرش‌های ایرانی را از فرش‌های دیگر کشورها متمایز کند. نقش‌های ایرانی دارای هویت و اصالت خاص خود هستند….
تاریخچه طراحی فرش سنتی
«طراحی» در فرش سنتی بارزترین و شاید مهم‌ترین ویژگی شناخت یک فرش است. از زمان‌های گذشته تا به امروز در کارگاه‌های فرش‌بافی تاکید زیادی بر توسعه و اصلاح الگوهای سنتی قدیمی، که ابتدا با دست روی کاغذ کشیده می‌شدند، می‌شوند. این در حالی بود که عشایر الگوها را مستقیماً از حافظه خود روی فرش ترسیم می‌کردند.
دوران اوج طراحی سنتی و نقشه فرش در ایران را می‌توان مربوط به قرن نوزدهم دانست. در دهه ۱۸۸۰ طراحی و بافندگی در بسیاری از شهرهای ایران راه‌اندازی شد. فرش‌هایی باکیفیت که طراحی درجه یک آن‌ها از گل‌ها گرفته تا پیچک‌ها، درختان انگور و طراحی‌های رئالیسم بسیار چشم‌نواز بود.
اهمیت طراحی فرش سنتی
فرش های سنتی معمولاً از الگوهای شرقی و ایرانی الهام می‌گیرند. این نوع فرش‌ها با نوع طراحی و رنگ آن‌ها قابل شناسایی هستند. بیشتر طرح‌ها به شکل گل آرای، شکل‌های الماس یا هشت ضلعی یا دیگر الگوهای مترادف با دوران سنتی فرش ایران است. همچنین پالت رنگی فرش‌های سنتی نیز از پیش
تعریف می‌شود تا بتواند اصالت فرش را به‌خوبی منعکس کند. بنابراین نکته‌ای که فرش سنتی را متمایز می‌سازد به‌طور قابل توجهی به ترکیبی از طرح‌ها بستگی دارد. این در حالی است که قالی‌های شهری عمدتاً از طرح‌های فانتزی و طبیعی الهام می‌گیرند در حالی که استفاده از نقوش منحنی، نقوش انتزاعی و هندسی با بافت متراکم ریشه در فرش‌بافی سنتی روستایی با تاریخچه‌ی هزار ساله دارد.
روش طراحی فرش سنتی
برای طراحی سنتی فرش، ابتدا طرح باید روی یک کاغذ شطرنجی ترسیم شود. عمدتاً برای طراحی از یک مداد استفاده می‌شود تا خطوط کلی نقش تعیین و مشخص شود. پس از کشیدن خطوط کلی، طراح به جزئیات نقش می‌پردازد. پس از این مرحله که با نام تصویرکشی شناخته می‌شوند، نوبت به مرحله نقطه‌گذاری است. در این مرحله طرح باید به صورت نقطه‌ای مشخص شود زیرا هر نقطه مقادل یک گره در بافت فرش است. در واقع نقطه‌گذاری مشخص می‌کند تا بافنده گره‌ها را در فرش ایجاد کند. پس از مشخص کردن نقطه‌ها مرحله‌ی پایانی یعنی مرحله رنگ‌آمیزی است. در این مرحله طرح‌های نقطه‌گذاری شده، رنگ می‌شوند.
بدون دیدگاه