همه چیز در مورد دندانه دادن خامه فرش
برای انجام رنگرزی سنتی قبل از این‌که الیاف فرش را رنگ کنند، روشی وجود دارد که با نام «دندانه دهی» شناخته می‌شود. این فرآیند به‌دلیل این‌که باعث جذب مواد رنگ‌زا در الیاف و خامه فرش می‌شود، در صنعت فرش‌بافی از اهمیت بالایی برخوردار است.
دندانه دادن خامه فرش چیست؟
قبل از شروع رنگرزی سنتی، کلاف را در یک محلول که حاوی اسید ضعیف و زاج (در برخی از استان‌های کشور تنها از زاج سفید استفاده می‌شود.) است، قرار می‌دهند و سپس آن را می‌جوشانند. به این روش دندانه دادن خامه فرش گفته می‌شود.دندانه دادن دارای مراحل مختلفی است که با هدف ثبت رنگ، افزایش غلظت، شفافیت و درخشندگی در الیاف مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از دندانه‌دهی کلاف، آن را داخل پاتیل رنگرزی می‌ریزند و همراه با مواد رنگ‌زا ترکیب می‌کنند. عمدتاً استفاده از روش دندانه‌دهی برای مواد رنگ‌زایی که قابلیت جذب در الیاف را دارند، رایج است.
همچنین بخوانید
یک از کارهای نظافتی که برای خانم‌های خانه‌دار اهمیت زیادی دارد شستشوی فرش‌ها و مبلمان است. قالیشویی خوشنام عضو اتحادیه قالیشویان است و خدمات مختلف را در….
انواع روش های دندانه دادن خامه فرش
همان‌طور که اشاره کردیم دندانه دادن الیاف فرش دارای مختلفی است که شامل موارد زیر می‌شود:
- دندانه کردن همزمان: این روش همان‌طور که از نامش پیدا است، عمل دندانه و رنگرزی الیاف همزمان و در یک پاتیل انجام می‌شود. عمدتاً این روش برای رنگ‌های روشن کاربرد دارد.
- دندانه کردن پیش از رنگرزی یا پیش دندانه: این مرحله قبل از این‌که الیاف را بخواهند با مواد رنگ‌زا ترکیب کنند، انجام می‌شود. انجام این مرحله در ثبات و شفافیت رنگ نهایی تأثیر فراوانی دارد.
- دندانه دادن پس از رنگرزی: از این روش برای الیافی که با رنگ‌های شیمیایی رنگ شده‌اند و رنگ حاصله کم‌رنگ است، استفاده می‌شود. معمولاً برای افزایش درخشندگی رنگ‌های روشن، شفاف و الیاف پشمی از این روش استفاده می‌کنند.
مواد مورد استفاده در دندانه دادن
در برخی از استان‌ها مانند استان مرکزی از ترکیب خامه‌های پشمی با آب و زاج سفید که با نام «زاغ جوش» شناخته می‌شود عمل دندانه را انجام می‌دهند، که زاج در آن نقش دندانه را ایفا می‌کند. با این‌حال در دندانه‌دهی به جز زاغ می‌توان از محلو‌های دیگری مانند قره‌قوروت، جوهر لیمو، آ‌ب‌لیمو، آمونیاک، هیدروسولفیت سدیم و سولفات آهن با توجه به رنگ نهایی و الیاف استفاده کرد. از رایج‌ترین موادی که در دندانه دادن خامه فرش مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از سولفات مس که با نام دندانه مس نیز شناخته می‌شود. این روش عمدتاً برای دندانه‌دهی پشم و به‌دست آوردن رنگ‌های سبز و طلایی کاربرد دارد.
- استفاده از سولفات آهن که با دندانه آهن یا زاج سبز معروف است. این روش برای تیره شدن رنگ پشم و بیشتر برای دندانه کردن رنگ‌های کرومی شیمیایی استفاده می‌شود.
- دندانه کرومی روش دیگری است که در آن به‌جای زاج از از بیکرومات سدیم و بیکرومات پتاسیم استفاده می‌شود. این روش برای ثبات، شفافیت و درخشندگی رنگ‌های کرومی گیاهی و شیمیایی کاربرد دارد.
- دندانه آهک روش دیگری است که عمدتاً برای رنگرزی خامه با ماده گیاهی گندل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش به‌جای زاج از آب آهک استفاده می‌شود که علاوه بر ثبات و رنگ‌دهی خاصیت بیدزدگی نیز دارد.
بدون دیدگاه